
ஜெர்மனி நாட்டில் சமஸ்கிருத மொழிக்கு இன்றுள்ள அந்தஸ்துக்கு முக்கிய காரணம் மாக்ஸ் முல்லர் என்ற அறிஞர் ஆவார். இந்தியாவின் பண்டைய நாகரிகம் மற்றும் கலாச்சாரம் குறித்து ஆழ்ந்த ஆர்வம் கொண்டிருந்த முல்லர், சமஸ்கிருத மொழியை ஆழமாக ஆராய்ந்து அதை மேற்குலகிற்கு அறிமுகப்படுத்தினார்.
இந்தியாவுக்கு வந்து சமஸ்கிருதத்தை நேரடியாகக் கற்றுக்கொண்ட முல்லர், வேதங்களை ஆங்கிலம் மற்றும் ஜெர்மன் மொழிகளில் மொழிபெயர்த்து மேற்கத்திய நாடுகளில் சமஸ்கிருதம் மற்றும் இந்திய கலாச்சாரம் குறித்த விழிப்புணர்வை ஏற்படுத்தினார். பால கங்காதர திலகர் கைது செய்யப்பட்டபோது, அவரை விடுதலை செய்ய விக்டோரியா மகாராணிக்கு கடிதம் எழுதியதன் மூலம் இந்திய தேசிய இயக்கத்திற்கும் ஆதரவு அளித்தார்.
இந்தியாவிலும் மாக்ஸ் முல்லரின் நினைவாக ஜெர்மன் மொழி பயிற்றுவிக்கும் பள்ளிகள் இயங்கி வருகின்றன. இது, இரு நாடுகளுக்கு இடையிலான கல்வி மற்றும் கலாச்சார பரிமாற்றத்திற்கு ஒரு சிறந்த உதாரணமாகும். மாக்ஸ் முல்லர் போன்ற அறிஞர்களின் பங்களிப்பால், சமஸ்கிருத மொழி உலகளவில் மதிப்புமிக்க மொழியாகத் திகழ்கிறது.